تبعات پیری جمعیت ژاپن در انتظار چین و ایران

کاهش و سالمندی جمعیت منجر به ایجاد مشکلات فراوانی برای ژاپن شده و با توجه به بحران جمعیتی در ایران و چین، تا چندین سال آینده این دو کشور نیز با تبعات پیری جمعیت روبرو خواهند شد.

به گزارش مشرق، چین به سرعت در حال حرکت به سمت فاجعه جمعیتی است. حرکتی که در طول دهه‌های گذشته شکل گرفته است. اجرای سیاست تک فرزندی در این کشور که بیش از ۴ دهه پیش وضع شده بود، منجر به کاهش سریع و شتابنده نرخ باروری در چین شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گونه‌ای که نرخ باروری چین در سال ۱۹۹۱ را به زیر سطح جایگزینی یعنی ۲.۱ فرزند به ازای هر زن رساند. پس از آن نیز همین شرایط ادامه پیدا کرد و نرخ باروری کل در سال ۲۰۰۰ به ۱.۲۲ فرزند و در سال ۲۰۱۵ به ۱.۰۵ فرزند به ازای هر زن رسید.

کاهش شدید نرخ باروری در چین باعث شد تا رهبران این کشور مسیر تولد ستیزی خود را با وضع سیاست دو فرزندی در سال ۲۰۱۶ تغییر دهند، اما این سیاست نیز نتوانست میزان موالید را افزایش دهد. بر اساس تخمین‌ها، نرخ کل باروری چین در سال ۲۰۲۰ چیزی حدود ۱.۰ فرزند بوده است.

ببینید: عکس/ نرخ رشد جمعیت ایران در ۳۰ سال گذشته

در حال حاضر چین با یک بحران جمعیتی، مشابه آنچه در ژاپن رخ داده روبرو است. کاهش شدید نرخ باروری، کاهش تعداد بزرگسالان در محدوده‌ی سنی کار و افزایش تعداد افراد سالمند وابسته در ژاپن، این کشور را در دهه ۱۹۹۰ با یک بحران اقتصادی روبرو و اقتصاد ژاپن را با یک رکود چشمگیر مواجه. کرد.

«رشد پیدا کردن از یک جامعه مسن که تقلیل یافته، کار دشواری است»، این جمله‌ای است که اخیراً مورد تاکید انجمن اقتصاد جهانی قرار گرفت. در حال حاضر جمعیت ژاپن سالیانه حدود ۶۰۰ هزار نفر کاهش پیدا می‌کند و بدین ترتیب این کشور را به سرزمین غروب خورشید تبدیل خواهد کرد.

ساختار جمعیتی کنونی چین درست شبیه به ساختار جمعیتی ژاپن در سال ۱۹۹۲ است. همچنین ساختار جمعیتی چین در سال ۲۰۳۵ شبیه به ساختار جمعیتی ژاپن در سال ۲۰۱۸ خواهد بود؛ به این معنا که چین احتمالاً رکود به سبک ژاپن را تجربه خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: ایران ۶۰ سال دیگر چقدر جمعیت دارد؟

عدم وجود یک شبکه تأمین اجتماعی، ناکافی بودن خدمات درمانی خانواده و بحران بازنشستگی به احتمال زیاد منجر به شکل گیری یک فاجعه انسانی در چین خواهد شد و صدها میلیون نفر از افراد سالمند این کشور بدون مراقبت و حمایت، به حال خود رها خواهند شد.

چین در وضعیت بدی قرار دارد. سیاست تک فرزندی در این کشور، انتظارات مردم را در مورد تعداد اعضای خانواده و فرزندان به شدت کاهش داده است. بدتر از این، اخلاق فردگرایانه غربی و افزایش هزینه‌های زندگی در شهرهای چین، جذابیت ازدواج را برای مردان و زنان چینی به شدت کاهش داده است.

تعداد اولین ازدواج‌ها در چین از ۲۳.۸۶ میلیون در سال ۲۰۱۳ به ۱۳.۹۹ میلیون در سال ۲۰۱۹ رسیده است. این کاهش چشم گیر در ازدواج و فرزندآوری به این معنا است که تعداد فزاینده ای از زنان و به ویژه مردان چینی زندگی خود را بدون خویشاوند سپری خواهند کرد.

اکنون مقامات چینی سیاست باروری جدیدی را ارائه دادند که عمدتاً شبیه به سیاست‌های واکنشی ژاپن است. ژاپن اقداماتی را در زمینه‌ی تخصیص یارانه به هزینه‌های مراقبت از کودکان و آموزش انجام داد. دولت ژاپن در واقع به دنبال کاهش هزینه‌های فرزندپروری بود اما منجر به افزایش چشمگیر ازدواج و باروری در آن کشور نشد. رویکردی که ژاپن دنبال کرد گران و ناکارآمد بود و به طور موقت نرخ باروری را از ۱.۲۶ در سال ۲۰۰۵ به ۱.۴۵ در سال ۲۰۱۵ رساند اما مجدداً در سال ۲۰۲۰ این نرخ باروری به ۱.۳۴ کاهش پیدا کرد.

با این وجود یک احتمال امیدوار کننده برای چین وجود دارد و آن مذهب است. دین به شدت با باروری در کشورهای مختلف دنیا ارتباط مستقیم دارد. ایمان و اعتقادات، با ارزش نهادن به زندگی خانوادگی و قرار دادن مرد و زن در شرایطی که خواسته‌ها و تمایلات خود را قربانی نیازهای اعضای خانواده خود کنند، باعث می‌شود نرخ باروری و فرزندآوری افزایش پیدا کند.

برای رفع این بحران چین باید تغییرات چشمگیری را در جامعه، سیستم آموزشی و سیاست عمومی و اقتصاد خود ایجاد کند. اما در صورت عدم ایجاد یک تغییر عمده در فرهنگ، این کشور درست شبیه به همسایه شرقی اش ژاپن، تحت تأثیر کاهش جمعیت و رکود اقتصادی قرار گرفته و به پایان خود نزدیک خواهد شد.

به علاوه شرایط جمعیتی ایران نیز در وضعیت هشدار دهنده‌ای وجود دارد و در صورت عدم اجرای برنامه جمعیتی مؤثر تا چندین سال آینده به وضعیت ژاپن دچار خواهیم شد.

منبع: مهر

منبع: مشرق

کلیدواژه: کرونا تحولات افغانستان غرب چین ژاپن افزایش جمعیت خانواده سالمندی دولت ژاپن ایران یارانه ساختار جمعیتی نرخ باروری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۶۷۵۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بهبود شرایط جوانی جمعیت در کشور

به گزارش «تابناک» به نقل از مهر، کاهش روند ازدواج و در عین حال، افزایش سن ازدواج و در نتیجه آن، کاهش موالید و رفتن به سمت و سوی خانواده تک فرزندی؛ دست به دست هم داده تا شاهد رشد جمعیت سالمندی و کاهش جمعیت جوان کشور باشیم.

بر اساس آنچه کارشناسان حوزه جمعیت عنوان می‌کنند، ایران برای عبور از چاله جمعیتی، فرصت زیادی ندارد و باید تا قبل از به پایان رسیدن این فرصت؛ شرایط را برای افزایش موالید و جوانی جمعیت فراهم کند.

وزارت بهداشت، یکی از دستگاه‌های مسؤول در حوزه جمعیت است که می‌بایست با تهیه و تدوین برنامه‌ها و سیاست‌های جمعیتی؛ شرایط را برای افزایش تولد در جامعه فراهم کند.

افزایش موالید در زوج‌های زیر ۳۰ سال

صابر جباری مسؤول دبیرخانه قرارگاه جوانی جمعیت وزارت بهداشت، با اشاره به اجرای قانون جوانی جمعیت، گفت: بر اساس آمارها میزان موالید در گروه‌های سنی ۲۰ تا ۲۴ سال و ۲۵ تا ۲۹ سال در کشور افزایش یافته است.

وی افزود: در سال ۱۴۰۱ در گروه سنی ۲۰ تا ۲۴ سال میزان موالید ۱۶ و ۵۴ درصد بود که این رقم در سال ۱۴۰۲ به ۱۸ و ۹۷ درصد موالید کشور افزایش یافته است.

جباری گفت: در گروه سنی ۲۵ تا ۲۹ سال موالید از سال ۱۳۹۸ کاهشی بود که ۱۴۰۱ به ۲۴ و ۱۲ صدم درصد رسید و در سال ۱۴۰۲، ۲۴ و ۳۹ صدم درصد موالید کشور را داشته‌اند.

مسؤول دبیرخانه قرارگاه جوانی جمعیت وزارت بهداشت، با عنوان این مطلب که درصد زایمان‌های سوم به بعد در کشور افزایش یافته است، افزود: فرزند سوم در سال ۱۴۰۰ معادل ۱۷ و ۵۹ صدم درصد موالید بود که در سال ۱۴۰۲ به ۱۸ و ۹۷ افزایش یافت.

جباری اضافه کرد: فرزند چهارم و پنجم نیز آمارهای افزایشی در کشور را نشان می‌دهد که نشانه اصلاح الگوی صحیح فرزندآوری است.

وی گفت: از سال ۱۳۹۴ به بعد شاهد کاهش موالی در کشور بودیم که با شیب تندی مواجه بودیم، اما در برخی از سال‌ها ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار کاهش یافته است.

جباری اضافه کرد: پس از اجرای قانون حمایت از خانواده از سال ۱۴۰۰ تا سال ۱۴۰۲ روند کاهش موالید در کشور با شیب کمتری ادامه یافت که امیدواریم در سال ۱۴۰۳ این رقم افزایشی شود.

به گفته وی، میزان فاصله ازدواج تا تولد نخستین فرزند از ۴ سال به ۳ سال کاهش یافته است و البته سیاست گذاری بر فرزندآوری در دو سال اول ازدواج است. زیرا، فرزندآوری در دو سال اول ازدواج موجب تشخیص به هنگام ناباروری و درمان مؤثر آن خواهد شد.

جباری با عنوان این مطلب که نرخ رشد جمعیت و باروری در کشور به ثبات رسیده و شیب نزولی آن متوقف شده است، افزود: نرخ رشد جمعیت ۰.۶ است و نرخ باروری کلی ۱.۶ درصد است. تا پیش از بسته شدن پنجره جمعیت کشور باید از این فرصت استفاده کرد و تاکید بر فرزندآوری جوانان دهه ۶۰ است.

وی گفت: باید به نرخ جانشینی در باروری کلی کشور دست یابیم که رقم آن ۲.۵ فرزند برای هر زوج است. شاید بر اساس آمارهای بین المللی این رقم ۲.۱ درصد باشد، اما به سبب کاهش میزان موالید در کشور رقم مورد نیاز کشورمان ۲.۵ در نظر گرفته شده و باید از رقم ۱.۶ کنونی به ۲.۵ برسیم.

جباری تاکید کرد: زمان پنجره جمعیتی کشورمان ۵ سال است.

موفقیت ۳۲ درصدی در درمان ناباروری

رئیس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت، به ابلاغ قانون حمایت از خانواده در سال ۱۴۰۰ به دستگاه‌های اجرایی کشور اشاره کرد و گفت: پیش از ابلاغ این قانون تنها مراکز درمان ناباروری فوق تخصصی و سطح ۳ در کشور داشتیم.

جباری افزود: مراکز درمان ناباروری سطح ۲ با ارائه درمان‌های تخصصی که برای بسیاری از زوج‌های نابارور کافیست در کشور فعال شده است.

وی اضافه کرد: در تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور حداقل یک مرکز درمان ناباروری سطح ۲ داریم به گونه‌ای که اکنون ۸۷ مرکز در این سطح در کشور فعال است.

جباری افزود: از ۲۰ مرکز دولتی درمان ناباروری در سطح فوق تخصصی و ۳ نیز در سال ۱۴۰۰ اکنون به ۵۱ مرکز درمان ناباروری سطح ۳ در کشور رسیده‌ایم.

وی با بیان اینکه پوشش بیمه درمان ناباروری تا پیش از ابلاغ این قانون کامل نبود گفت: اکنون در بخش دولتی پوشش بیمه درمان ناباروری تا ۹۰ درصد هزینه‌هاست و زوجین هزینه ناچیزی را می‌پردازند.

جباری ادامه داد: تمام مراکز درمان دولتی و غیردولتی ناباروری نیز با بیمه‌های پایه قرارداد دارند.

وی گفت: بسته پیشگیری از ناباروری نیز در تمام مراکز بهداشتی درمانی برای زوجین جوان ارائه می‌شود که دچار ناباروری نشوند و یا به هنگام تشخیص داده شود و درمان مؤثر باشد.

رئیس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت افزود: میزان موفقیت در درمان ناباروری به صورت میانگین در کشور ۲۸ درصد بود که اکنون با اعتبار بخشی و به روز رسانی تجهیزات مراکز دولتی درمان ناباروری به ۳۲ درصد افزایش یافته است.